Doğal Gazda Yeni Rota Norveç

Lien, burada yaptığı konuşmada, güzel toplantılar yaptıklarına inandıklarını ifade ederek, Bakan Yıldız'ın, toplantılar sonucunda iyi şirketlerle tanıştığını umduğunu söyledi. Lien, "Sayın Bakan, işbirliği yapabileceği fırsatlarla dönecek diye umuyorum" şeklinde konuştu.

İki ülke arasındaki ilişkilerin, özellikle enerji alanındakilerin 10 yıllardır devam ettiğine değinen Lien, Türkiye ve Norveç'in benzerlikleri ve ortak zorlukları bulunduğunu dile getirdi. Lien, iki ülkenin ekonomisinin de geliştiğini, enerji tüketimi, talebinin arttığını vurgulayarak, kabinelerin de bunlara karşı çözümler ürettiğini kaydetti.

Bakan Yıldız da olumlu görüşmeler yaptıklarını, umduğunun üzerinde verimle toplantıları tamamladıklarını söyledi.

Norveç heyetini Türkiye’ye davet ettiklerini ve bir program yapacaklarını belirten Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ar-Ge merkezlerinde, üniversitelerden teknoloji transferinde, özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarında, Norveç’in en önemli kaynaklarından olan sularda, yani HES’ler yapmayla alakalı konuda dünya devleri 2 firmayla işbirliği yapma kararı almış bulunuyoruz. Tabii petrol ve doğal gaz aramacılığında Norveç’in son derece sabırlı ve uzun vadeli stratejik işbirliklerini biliyoruz. Kendilerini bu manada davet ettik. Doğu ve Güneydoğu bölgelerimizin çözüm süreciyle beraber bir kısım firmalara daha fazla bir alan açılabileceğini kendileri de görmüş durumda. Bunu değerlendireceğiz. Toplantıda Norveçli firmalar, özellikler HES’lerin rehabilitasyonuyla ilgili bütün birikimlerini buraya aktarabileceklerini söylediler. Bu da bizim acımızdan son derece sevindirici. Çünkü hedeflerimizin arasında enerji politika ve stratejilerimiz bulunuyor. Türkiye’nin büyümesine olan katkıyı firmalarıyla gösterebileceklerini söylediler."

LNG talebi

Norveç'te Statoil gibi dünya devi firmalar bulunduğuna ve derin deniz aramacılığında tecrübeli olduklarına işaret eden Yıldız, şunları kaydetti:

"Kendilerine tekliflerimizi götürdük. Karadeniz ve Akdeniz'de sahaların açık olduğunu, aynı zamanda üçüncü ülkelerde de bu çalışmaları yapabileceğimizi söyledik. Türkiye’nin doğal gazla ilgili talebinin, doğal gaz kaynak ülke arayışının bir noktası Norveç’tir. Biz firmaya LNG ile ilgili taleplerimizi, 6 milyar metreküpe kadar LNG’yi alabileceğimizi ilettik. Kendileri bu konuda spot değil de uzun vadeli kontratlarla bu işi yapıp yapamayacaklarını araştıracaklar, bize dönecekler. Norveç’le uzun vadeli çalışmak istiyoruz. Buradaki bilgi ve birikimi Türkiye’ye aktarmak istiyoruz."

"Türkiye'de fırsatlar var"

Tord Lien, basın mensuplarının soruları üzerine, Norveçli şirketlerin Türkiye’de enerjinin tüm alanlarında fırsatları olduğunu söyledi.

Şu anda Türkiye'de çalışan şirketleri bulunduğuna dikkati çeken Lien, özellikle HES alanında altyapıdan iletime, şebekelerin kontrolünden teknolojinin tedarikine Norveç şirketleri için büyük fırsatlar olduğunu dile getirdi. Lien, "Hali hazırda devam eden işbirlikleri var. Şirketlerimizin karlı iş fırsatları var. Hali hazırda bazı sismik şirketlerimiz gaz ve petrol araması yapıyor" dedi.

"Teklifimizi ilettik, cevabı bekliyoruz"

Bakan Yıldız da yöneltilen sorulara karşılık, LNG’yle alakalı Katar, ABD ve Norveç gibi şirketlere bu tür tekliflerinin sürekli olduğunu söyledi. Doğal gazdaki tedarik noktalarını artırmak istediklerini belirten Yıldız, "5 ayrı ülkeden gaz alıyoruz, 8 ülkeden almak istiyoruz. Miktarların ve üretimin mümkün olması halinde almak isteriz. Teklifimizi ilettik, gelecek cevabı bekliyoruz. Sonuç alırız ya da alamayız, yaklaşımımız bu" diye konuştu.

Doğu ve Güneydoğu'daki petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerini artırmak istediklerini ifade ederek, "Bunu mutlaka başarmamız lazım. Norveçli firmalardan ilgi gördüğümüzü söylemeliyim" dedi.

Sorular

Bakan Yıldız, Oslo'da basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Norveç'te birçok görüşme yapacaklarını ifade eden Yıldız, bunların HES ve yenilenebilir enerji kaynakları ağırlıklı olacağını, Ukrayna krizinin ardından AB ülkelerinin doğal gaz tedarikiyle alakalı konuları değerlendireceklerini söyledi.

Norveç'in şu anda Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi durumuna geldiğine işaret eden Yıldız, mevcut rakamların Rusya ile başa baş hale geldiğini dile getirdi. 

Yıldız, Türkiye'de Norveç Krallığı'nın 2 büyük firmasının direkt veya dolaylı olarak ortaklıklarını, konsorsiyum üyeliklerini ve Türkiye'deki yatırımlarını da konuşacaklarını, Ar-Ge çalışmalarıyla ön planda bulunan Norveç'le karşılıklı işbirliği protokolleri hazırlamayı düşündüklerini ifade etti. Bakan Yıldız, şunları kaydetti:

"Şu anda geliştirdiğimiz TANAP projesinin devamı olan TAP'ın ortaklarındandır Statoil ve önemli ortaklarındandır. Ayrıca Şahdeniz 2 Projesi'nin önemli ortaklarındandır. O projeleri görüşeceğiz. Münhasır ekonomik sahalarımızda petrol aramasıyla alakalı somut bir sonuç yok. Bunları belki öneri olarak konuşabiliriz. Aynı zamanda Türkiye'deki büyük HES'lerden birinin inşası ve lisansını şu anda Norveçli bir firma yönetiyor. Onun yaptığı çalışmalarla alakalı görüşmeler yürütebiliriz. Projeleri değerlendirme imkanımız olacak. Verimli görüşmeler yapacağımızı düşünüyoruz."

Kuzey Irak'taki petrol kaynakları

Bakan Yıldız, Kuzey Irak'taki petrolün Türkiye üzerinden uluslararası piyasalara açılması konusundaki sorular üzerine, "Şu anda petrol akışı başladı. Normalde günlük 100 bin varil dediğimiz rakam başlamış bulunuyor yaklaşık 2 günden bu yana. Petrol, Irak'ın petrolü Irak'ın kendi içinde ister kuzey ister güney, ister doğu ister batı, nereden olursa olsun Irak'ın bir bütün halinde bu petrolü arzettiğini biz biliyoruz. Kendi içindeki problemleri çözmesinin Irak'ın normalleşmesi adına konulan önemli bir katkı olacağını biliyoruz. Her zaman söylüyoruz bu petrol Irak'ın petrolü, mayıs ayında da bunun ihracatına başlayabilirler" diye konuştu. 

30 Nisan seçimlerinin Irak'ta kendi içinde bir bütünlüğün ve barışın gerekçesi olmasını temenni ettiklerini vurgulayan Yıldız, enerji sektörüyle alakalı olarak Türkiye'nin, Irak'taki projelere ister anlaşmalarla ister sözleşmelerle olsun kayıtsız kalmayacağını her vesileyle belirttiklerini, mevcut gelişmelerin de bunun parçası olacağını söyledi. Yıldız, şöyle devam etti:

"Kuzey Irak, mayısta petrolünü satabilir. Türkiye'nin müşteri olma gibi durumu yok. TÜPRAŞ'ın özel sektör olarak yaptığı anlaşmalar, kendi sözleşmeleri var. Özel sektörle görüşürler ama Türkiye'nin gündeminde şu an Kuzey Irak'ın petrolünü almayla ilgili gündem söz konusu değil. Her zaman söylüyorum, özel sektörle tekliflerini yaparlar kabul ediyor olmaları halinde ticaretini gerçekleştirirler."

Bakan Yıldız, Kuzey Irak'tan gelen petrol fiyatında bir indirim olup olmayacağı konusundaki soruya, "Dünya piyasalarında petrolün bir fiyatı var. Bu fiyatın birçok bölgede birbirine eşit ve denk olduğunu görüyoruz. TÜPRAŞ, ham petrolü alma ve işlemeyle alakalı önemli bir kuruluşumuz. Onlarla görüşürler, petrol fiyatını da söylerler. Şu anda petrol fiyatı indirimi ya da satılmasıyla alakalı bir talebimiz yok. Merkezi Irak hükümeti Somo aracılığıyla 7 milyon ton civarında ihracat gerçekleştiriyor, rakamlarımız çok arttı. Şu anda en büyük tedarikçimiz Bağdat'tır. 4 milyon tonlardan başladı ve İran'daki yaptırımlarla alakalı, İran ile Irak bir nevi miktar açısından yer değiştirmiş oldu" yanıtını verdi.

Taner Yıldız, Ceyhan'da biriken petrol miktarı konusunda da "Tanklarda biriken petrol miktarı 1,5 milyon varili aşıyor. 2,5 milyon varile kadar da stoklama kapasitemiz var. Eğer üretirlerse iletiriz. İletirsek dünya pazarına satış olur. Bu zincir sağlandığı zaman da Irak'ın normalleşmesine konan katkı daha fazla olacaktır" dedi.