Lisanssız Elektrik Üretimi
Enerji Verimliliği
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği (Yönetmelik) ile düzenlenen faaliyet türünde elektrik enerjisi üretebilecek, gerçek veya tüzel kişilerin lisans almadan ve şirket kurmadan elektrik üretim faaliyeti yapmaları sağlanmıştır.
Bu model ile:
- Elektrik piyasasında, tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarını tüketim noktasına en yakın kendi üretim tesisinden karşılaması (öz tüketim modeli)
- Arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin de ülkemiz ekonomisine kazandırılması
- Dağıtık üretim yöntemi ile elektrik şebekesinde iletim/dağıtım maliyetleri ile kayıp miktarlarının düşürülmesi
amaçlanmıştır.
Önlisans ve lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğünden muaf olarak kurulabilecek üretim tesisleri Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrası ile düzenlenmiş olup lisanssız üretim faaliyetinin genel esasları aşağıda özetlenmektedir:
- Lisanssız üretim tesisi kuracak gerçek veya tüzel kişilerin uhdesinde en az bir elektrik aboneliği (tüketim tesisi) olması gerekir. (Başvuru sırasında bir tüketim tesisi mevcut değilse, üretim tesisi ile ilişkilendirilmesi planlanan tüketim tesisinin, üretim tesisinin işletmeye alındığı tarihe kadar tamamlanması zorunludur.)
- Üretim tesisi kuracak gerçek veya tüzel kişilerin üretim tesisleri ile tüketim tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içerisinde olması zorunludur. Ancak, Yönetmeliğin 5 inci maddenin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında, tüketim tesisinin bulunduğu dağıtım lisansı bölgesi dışında da üretim tesisi kurulabilir.
- Elektrik enerjisi tüketimleri tek bir ortak sayaç ile ölçülebilen bir veya birden fazla gerçek ve/veya tüzel kişiye ait tesislerde tüketilen elektrik enerjisi için tüketimlerini birleştirerek Yönetmelik kapsamında üretim tesisi ya da tesisleri kurabilir.
- Lisanssız elektrik üretim faaliyeti gerçekleştirmek üzere talep edilen mekanik kurulu güç, elektriksel kurulu gücün iki katını aşamaz.
- Yönetmelik kapsamında lisanssız elektrik üretim faaliyeti gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişilerin ihtiyacının üzerinde satışa konu edilebilecek üretim miktarı, ilişkili tüketim tesisinin toplam elektrik enerjisi tüketimini geçemez. Bu miktarın üzerinde sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır. Bu hüküm, kurulu gücü 50 kW ve altındaki mesken abone grubundaki tüketim tesisleri ile ilişkilendirilen üretim tesisleri için uygulanmaz.
Başvuru
- Lisanssız elektrik üretim tesisinin hidrolik kaynağına dayalı olarak kurulmak istenmesi halinde lisanssız üretim başvurusu üretim tesisinin kurulacağı yerin İl Özel İdaresi’ne, İl Özel İdaresi’nin bulunmadığı yerlerde Valilik Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’na,
- Diğer kaynakların kullanılmak istenmesi halinde ilgisine göre üretim tesisinin kurulacağı bölgedeki dağıtım şirketine ya da dağıtım lisansı sahibi OSB’ye,
- İletim seviyesinden bağlantı talep edilmesi halinde TEİAŞ’a
başvuru yapılır.
Destekleme Mekanizması
Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c), (f), (g), (ğ), (h), (ı) ve (i) bentleri ile 11 inci maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen üretim tesislerinde aylık mahsuplaşma sonucunda her fatura döneminde şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi tabi olunan abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedelleri üzerinden görevli tedarik şirketi tarafından, on yıl süreyle satın alınır. Bu süre ilgili üretim şebekeye enerji vermeye başladığı tarihten itibaren hesaplanır.
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası kapsamında on yıllık süresini bitiren lisanssız üretim faaliyeti yürütülen tesisler için;
- Tesis sahibi tarafından talep edilmesi
- EPDK tarafından ayrıca belirlenecek olan lisans alma bedelinin ödenmesi
- Lisans süresi boyunca elektrik piyasasında oluşan saatlik piyasa takas fiyatının, 5346 sayılı Kanun kapsamında tesis tipi bazında uygulanan güncel YEK Destekleme Mekanizması fiyatından fazla olması halinde aradaki fiyat farkının YEK Destekleme Mekanizmasına katkı bedeli olarak ödenmesi
koşullarıyla lisanslı üretim faaliyetine geçilebilmektedir.
Ayrıca, lisanssız üretime devam etmek istenilen üretim tesislerinde üretilecek ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için, elektrik piyasasında oluşan piyasa takas fiyatını geçmemek üzere uygulanacak fiyat ve uygulamaya ilişkin usul ve esasların Cumhurbaşkanı tarafından belirleneceği hususuna da yer verilmiştir.
Lisanssız Elektrik Üretim Tesisi Yatırım Süreci Yol Haritası için tıklayınız.
Detaylı bilgiye erişmek için tıklayınız.
İlgili Mevzuat'a erişmek için tıklayınız.
Güncelleme Tarihi: 01.10.2024
Rüzgâr türbinleri dönüş eksenlerinin doğrultusuna göre yatay eksenli veya düşey eksenli olarak imal edilirler. Bu tiplerden en fazla kullanılanı yatay eksenli rüzgâr türbinleridir.
Rüzgâr türbinleri, elektrik enerjisi üretimine ancak belirli bir rüzgâr hızında başlayabilmektedir. Bir rüzgâr türbini cut-in ve cut-out rüzgâr hızları arasında enerji üretimini gerçekleştirir. Modern rüzgar türbinlerinin cut-in hızları 2-4 m/s, nominal hızları 10-15 m/s ve cut out hızları ise 25-35 m/s arasındadır. Her bir rüzgâr türbini için belirlenmiş bir rüzgâr hızında, sistemden elde edilen güç en büyük değere ulaşır. Bu en büyük güce nominal güç ve bu rüzgar hızına nominal hız adı verilmektedir. Sistemin hasar görmemesi için belirli bir rüzgâr hızından sonra rüzgâr türbinlerinin stop konumuna geçmesi otomatik olarak sağlanır. Bu maksimum hıza sistemin cut-out hızı adı verilmektedir.
Gürültü kirliliğini önlemek için gövde ses izolasyonludur. Kuleler kafes veya boru biçiminde yapılmaktadır. Kule yükseklikleri fazla olabildiğinden kafes kulelerin dışındaki konstrüksiyonlar iki ya da üç parçalı olabilmektedir.
Türkiye'de yer seviyesinden 50 metre yükseklikte ve 7,5 m/s üzeri rüzgâr hızlarına sahip alanlarda kilometrekare başına 5 MW gücünde rüzgâr santralı kurulabileceği kabul edilmiştir. Bu kabuller ışığında, orta-ölçekli sayısal hava tahmin modeli ve mikro-ölçekli rüzgâr akış modeli kullanılarak üretilen rüzgâr kaynak bilgilerinin verildiği Rüzgâr Enerjisi Potansiyel Atlası (REPA) hazırlanmıştır. Türkiye rüzgâr enerjisi potansiyeli 48.000 MW olarak belirlenmiştir. Bu potansiyele karşılık gelen toplam alan Türkiye yüz ölçümünün %1,30'una denk gelmektedir.
Burada yer verilen bilgiler Bakanlığımız Web Sayfası kullanıcılarına bilgi verme amacıyla hazırlanmış olup bağlayıcı bir resmi belge niteliği taşımamaktadır.
Belge & Dosyalar